Tám về bếp núc: chuyện hổng của riêng một ai, nấu nướng lúc hỏng, lúc đổ vỡ, cháy sém là hông thể tránh khỏi. Thế nhưng, “trong cái khó ló cái khôn”, người Việt lại có cái tài chế tạo, “vụng đẽo khéo chữa”. Nhiều món ăn độc đáo đã được hình thành từ những tai nạn nhà bếp. Để Hẻm kể cho quí-dzị nghe hành trình từ một miếng cơm “lỗi” bị dính dưới đáy nồi biến hóa ra món cơm cháy mà nhà nhà mê mẩn.
Từ chiếc nồi cơm dính đáy…
Lội ngược dòng thời gian, về cái thời mà ông bà ta vẫn còn thổi cơm bằng nồi nhôm, nồi gang trên bếp củi. Những chiếc bếp được thổi lửa, nhóm củi thủ công nên lửa cháy lớn nhỏ đôi khi cũng khó cầm chừng. Thế nên là cứ lần nào đưa nồi cơm ra là y như rằng lần đó cứ phải có một lớp cơm cháy cưng cứng phía dưới. Phần cơm cháy tưởng chừng “bị lỗi” đó vậy mà bọn trẻ con lại khoái đến lạ; dù hông trắng trẻo, dẻo bùi như cơm nhưng có chút giòn giòn vui miệng.
… Đến món ăn chơi nức tiếng
Thế là sau này, đến tận thời đại mà nhà nhà nấu cơm bằng nồi cơm điện, nấu cháy nồi hổng khéo còn khó hơn, người ta lại sáng tạo ra cách làm món cơm cháy đặc sản. Những miếng cơm được “cố tình” làm cháy ở mức vừa đủ, mang màu vàng nâu, dần đà lên ngôi thành món ăn vặt, món mồi lai rai nức tiếng từ đường phố hay đến các nhà hàng ẩm thực miền Nam.
Cũng cùng một cái tên, thế nhưng đi dọc cái dải đất ẩm thực Việt Nam, mỗi miền lại mỗi kiểu cơm cháy khác biệt. Miền Bắc nổi tiếng với cơm cháy Ninh Bình hạt cơm bung vàng tươi, nhai giòn tan, mặt trên là ruốc hoặc tôm khô. Tuy nhiên, để mà nói đúng thì cơm cháy miền Nam có phần giống với nguyên bản miếng cơm cháy dính nồi ngày xưa hơn. Một mặt trong vẫn còn cơm dẻo dẻo, mặt ngoài là mặt cháy vàng sem sém, nhai giòn giòn. Cơm cháy này có thể chấm cùng với kho quẹt, mỡ hành, hay nước mắm ớt, bữa nào sang sang có con gà, con vịt nướng ăn kèm thì phải gọi là “hết sẩy con bà bảy”.
Bởi vầy mới nói, ẩm thực hông có giới hạn, nấu ăn đôi khi hổng cần quá khắt khe, cứng nhắc. Biết đâu chừng từ việc chữa cháy cho những món ăn lỡ sai mà những món ăn mới lạ - “những con thiên nga” lại được ra đời.
Cơm cháy nhà Hẻm
Nếu đã lỡ mê cơm cháy, kiếm tìm quanh Hà Nội mà băn khoăn hổng biết chỗ nào có phục vụ cơm cháy kiểu miền Nam, quí-dzị nhớ đến Hẻm Quán nghen. Mang trong mình tinh thần văn hóa ẩm thực Sài Gòn, sẽ thật thiếu sót nếu bổn-tiệm hổng có cơm cháy. Cơm cháy nhà Hẻm có hai phiên bản cho quí-dzị trải nghiệm: “Cơm cháy mỡ hành” với bát mỡ hành thơm phức, béo ngậy; và hông thể thiếu món đặc trưng “Cơm cháy kho quẹt” với âu kho quẹt mặn ngọt đậm đà. Gợi ý nho nhỏ là bà con tranh thủ ăn cơm cháy lúc còn nóng nghen, món này coi vậy mà khó chịu, để nguội là dễ bị cứng, hổng ngon nữa đâu.
